Son zamanlarda hem ülkemizde hem de dünya yaşanan bir sorun oldu enflasyon. Her ülke kendi ekonomik sistemi içerisinde bu sorunu aşmak için çareler arıyor. Politikalar üretiyor. Bu dönemde en çok konuşulan konu hiç şüphesiz ki enflasyon, faiz ve Merkez Bankaları…
Şunu kabul etmeliyiz ki bizdeki sorun kronik. Ne yaparsak yapalım istediğimiz düzeye çekemediğimiz bir gerçek bu enflasyonu. Konulan hedefler hayal ürünü olmaktan öteye gidemiyor. Alınan önlemler ne yazık ki yaşadığımız sorunlara kalıcı çözüm olmaktan çok uzak. Neredeyse tüm ülkeler kendine enflasyon hedefi olarak ortalama yüzde 4 seviyesini koyuyor. Bizde öteden beri hedef olarak yüzde 5’i koyduk. Ama gelin görün ki uygulanman politikalar neticesinde bu hedef hayal olmaktan başka bir işe yaramıyor. Sormak lazım: Bu koyduğun hedeflere hangi para ve hangi Maliye politikası ile ulaşılacak? Bütün kararlarda ve uygulanan politikalarda maalesef bu soru cevapsız kalıyor. İster TÜİK tarafından açıklanan rakam diyelim isterseniz özel kurumlardan açıklanan rakamlarla bakalım bu gerçeği çok net bir şekilde ortaya koyuyor. Ortada sorun çözücü politikalar olmadığı için bugün gelinen noktada hiçbir uygulama sonuç vermedi.
Herkesin aklındaki soruları sormanın zamanı sanırım. Peki, enflasyonu düşürmek için ne yapılmalı?
1- Her şeyden önce gerçek enflasyonun açıklanması gerekiyor. Ki Merkez Bankası faiz başta olmak üzere para politikası araçlarını buna göre ayarlasın ve hedefi kovalayabilsin.
2- Sorunların çözümünün sadece faiz uygulaması ile olmayacağının anlaşılması gerekiyor. Şuandaki hal içinde konuşmak gerekirse; faizin yavaş artırılmaya devam edilmeli. Çünkü aniden yüzde 100’ler düzeyine çıkarılırsa ekonominin önemli bir kısmı elimizde kalabilir.
3-Bir tek gün bile geçirilmeden yapısal reformlara başlanması gerekiyor. Ki ülkeye legal yollardan döviz girişi başlayabilsin.
4-Özetle söylemek gerekirse Türkiye yapısal reform yapamayacağı için enflasyonun baz etkisiyle yaşayacağı geçici düşüşler dışında kalıcı olarak düşme olasılığı da görünmüyor. Uygulanan politika enflasyonu düşürmeye yönelik bir politika değil.
Enflasyonun düşürülemediği bir ortamda özellikle gelirini buna göre ayarlama olanağı olmayan ücretli kesimin satın alma gücünde ortaya çıkacak düşüşlerin ücret artırımlarıyla ayarlanması gerekmektedir. Bu, yalnızca ücretlinin desteklenmesi açısından değil aynı zamanda ekonominin canlılığını kaybetmemesi açısından da gereklidir. Çünkü satın alma gücünün sürekli düşmesi insanların taleplerinin düşmesine, bu da büyüme oranının düşmesine ve ardından işsizliğin yükselmesine yol açar. Ne var ki asgari ücretin artırılması ekonomi açısından canlılığın korunmasıyla birlikte şirketlerin maliyetlerinin artmasına, bu artışların fiyatlara yansıtılmasına ve dolayısıyla enflasyonun daha da yükselmesine yol açar. Enflasyonla gerçekten mücadele edilmesi ve piyasanın da buna destek vermesi isteniyorsa öncelikle kamu kesimi israfına son verilerek yola çıkılmasından başka çare yoktur.