Srebrenitsa Katliamı – Soykırımı, 1991-1995 yıllarında devam eden Yugoslavya İç Savaşı sırasında Sırp Cumhuriyeti Ordusu'nun Srebrenitsa'ya karşı giriştiği Krivaya 95 Harekâtının bir parçası olarak 11 Temmuz 1995 tarihinde yaşanan ve en az 8.372 Müslüman Bosnalı'nın Bosna-Hersek'in Srebrenitsa kentinde Sırp Generali Ratko Mladiç komutasındaki ağır silahlarla donatılmış Bosna Sırp Ordusu kuvvetleri tarafından katledilmesine verilen addır. Bu katliamda bir kısım kadın ve küçük yaşta çocuğun da öldürüldüğü, belgelerle kanıtlanmıştır.
Devam eden Yugoslavya İç Savaşına müdâhil olan Birleşmiş Milletler 1994 yılında Birleşmiş Milletler Koruma Gücü (UNPROFOR) komutası altında, barış misyonunun bir parçası olarak Srebrenitsa’yı güvenli bölge ilan etmiş, bu kenti koruması altına almak üzere de buraya Tom Karremens komutasında 400 asker mevcutlu Tom Karremens komutasındaki 3. Hollanda Taburunu konuşlandırmıştır.
Sırp Cumhuriyeti Ordusu'nun Krivaya 95 Harekâtı kapsamında ele geçirilmesi planlanan Srebrenitsa için Bosna Sırp Ordusunun Başkomutanı olan General Ratko Mladiç komutasındaki Sırp kuvvetinin, kenti korumakla sorumlu olan Bosna’daki UNPROFOR’a bağlı Hollanda birliği ile karşı karşıya gelince Hollandalı komutan Tom Karremens’in, UNPROFOR Komutanı Fransız generalden aldığı emir üzerine bahse konu Hollanda taburu bir gece yarısı kenti boşaltmıştır. Böylece, bu iç savaş ve Sırp kuşatması sırasında şehrin güvenliğinden sorumlu olan Hollandalı Komutan Thom Karremans kendisine sığınan 25.000 Müslüman Boşnak mülteciyi, şehri kenti kuşatan Sırp kuvvetlerinin insafına bırakmış oldu. Daha sonra ortaya çıkan bir video kasetinde katliamın baş sorumlusu Sırp Generali Ratko Mladiç’in kenti boşaltan Hollandalı birliğin komutaanı Tom Karremens’a bir hediye verirken görüntüleri ortaya çıkmıştır. Bir hafta süren katliam II. Dünya Savaşı'ndan sonra insanlığa yapılan en büyük suç olarak arşivlerde yer almıştır.
II. Dünya Savaşı'ndan sonraki dönemde Avrupa kıtası üzerinde yapılan bu en kanlı savaş, 14 Aralık 1995 tarihinde Dayton Barış Antlaşması'yla resmen sona ermiş ve taraflar arasında da barış sağlanmıştır.
Srebrenitsa Katliamı’ndan yirmi iki yıl sonra 27 Haziran 2017 tarihinde Hollanda Mahkemesi, Srebrenista Katiamı ile ilgili olarak Hollanda askerlerinin yasa dışı hareket ettiğine ve Hollanda'nın kısmen hatalı olduğuna karar vererek Hollanda askerlerini suçlu bulmuştur.
Hollanda'da bulunan ve uluslararası bir mahkeme niteliğinde olan Lahey Adalet Divanı da bir hafta süren bu katliamı bir 'soykırım' olarak kabul etmiştir.
6 Nisan 1991 tarihinde başlayan ve 1995 yılına dek iç savaşta binlerce insanın öldürülmesinde, yüzlerce kadına tecavüz edilmesinde, yerleşim yerlerinin işgâl edilmesinde, dinî mekanların yok edilmesinde etkili bir rol oynamış olan Ratko Mladiç gıyâbında iç savaşın sona erdiği 1995 yılında iç savaş sırasında Boşnak halkına karşı işlediği soykırım ve savaş suçlarından Lahey'deki Eski Uluslararası Ceza Mahkemesi Yugoslavya (ICTY) tarafından tutuklama kararı çıkartılmış ise de izini kaybettirdiğinden on altı yıl kendisinden haber alınamamış, 26 Mayıs 2011 tarihinde Sırbistan İstihbarat Servisi elemanları Sırbistan’da yakalandıktan sonra 31 Mayıs 2011 tarihinde Hollanda’daki Lahey Savaş Suçları Mahkemesine gönderilmiştir. Lahey’de 16 Mayıs 2012 tarihinde başlayan davası 22 Kasım 2017 tarihinde hakkındaki on suçlamadan, biri soykırımdan, beşi insanlığa karşı suçtan ve dördü savaş yasa ve geleneklerini ihlâlden suçlu bulunduktan sonra ICTY tarafından ömür boyu hapse mahkûm edilmiştir. Bosna Sırp Ordusunda komuta sorumluluğuna sahip en üst düzey subay olan Ratko Mladiç, ICTY tarafından hem Saraybosna kuşatmasının hem de Srebrenitsa Katliamının sorumlu olarak kabul edilmiştir. Soykırım, savaş ve insanlığa karşı suçlardan ömür boyu hapse mahkûm edilen Ratko Mladiç'in temyiz başvurusu ICTY tarafından 8 Haziran 2021 tarihinde reddedilerek ömür boyu hapis cezası da onaylanmıştır
Bu vesile ile Srebrenitsa Katliamı kurbanlarına rahmet olsun...
© 2023. Bu makalenin / yazının içeriğinin telif hakları yazarına ait olup, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereği kaynak gösterilerek yapılacak kısa alıntılar ve yararlanma dışında, hiçbir şekilde önceden izin alınmaksızın kullanılamaz, çoğaltılamaz, yayımlanamaz ve dağıtılamaz.