Değerli Okurlar Bugün sizlere yaşadığım bölge içerisinde bulunan Stratonikeia Antik Kenti hakkında bilgiler vermeye çalışacağım.
Bu Antik Kent Muğla ilimizin oldukça yakınındadır. Muğla’ya bağlı Yatağan İlçesi'nin 7 Kilometre batı tarafında bulunan Milas karayolunun üzerinde kurulmuş olan Eskihisar Köyü sınırları içerisinde bulunmaktadır. Hemen köyün içinde olmayıp 1 kilometre kadar anayoldan iç kısımdadır. Kentin, M.Ö. 3. yüzyılda kurulduğu söylenmektedir. Çeşitli kaynaklardan alınan bilgiye göre Suriye Kralı I. Seleukos eşi Stratonike'yi oğlu Antiokhos'a verdiği. Antiokhos da üvey annesi iken sonradan eşi olan Stratonike’nin adına kent inşaa ettiği söylenmektedir.
Birbirinden güzel yapılar ile donatılan bu kent sınırları içerisinde yapılan kazılarda bazı sikkeler bulunmuştur. Bu kente ait sikkelerin, M.Ö. 167 yılından itibaren basılmaya başlandığı bilgisini öğrenmiş bulunuyoruz. Güney yönünde bulunan bir dağın surla çevrili üst kısmında kentin akropolü bulunmaktadır. Kuzey yönünde ise, mevcut ana yolun altında bir yazıt bulunmaktadır. Biraz daha aşağıda ise tiyatro vardır. Bölgede yapılan kazılarda büyük ölçüde hemen hemen her kalıntı ortaya çıkarılmıştır. Antik Kent içerisinde bir de müze bulunmaktadır.
Kent surlarla çevrilmiş olup, bugün kent surlarının yalnızca önemsiz uzantıları görülmektedir. Yerleşim alanının kuzeydoğu köşesinde, büyük kesme taşlar ile kireç harçtan örülmüş güçlü bir kalenin yıkıntıları vardır. Yapı, büyük kesme taşlar ile kireçli harçtan örülmüştür. Yapının onarım gördüğü diğer yapılardan alınma yazıtlı taşlar ve sütun gövdelerinden anlaşılmaktadır. Kentin kuzey kenarındaki ana giriş kapısı büyük bloklardan oluşmaktadır. Geniş ve ince taş duvarcılığı ile örülmüştür.
Bu kapının üzerinde kemer olduğu kalıntılardan anlaşılmaktadır. Kapı iki girişlidir. İki kapı girişi arasında bir nymphaion vardır. Kapıdan sonra sütunlu bir alanın ve yolun varlığı görülmektedir. Kentin tam ortasında, en çok göze çarpan yapısı, kent meclisinin toplandığı bouleuterion bulunmaktadır.
Bouleuterion tiyatro benzeri küçük bir yapıdır. Bu yapının hemen batısındaki tek başına duran kapı bu alanın giriş kapısıdır. Bunun Serapis Tapınağı olduğu ileri sürülmüştür; ancak kazılarda bulunan yazıtlar bu görüşün yanlış olduğunu göstermiştir. Bouleuterionun kuzeye bakan dış duvarında Diocletianus'un fiyat listesi ve bunun uygulanmasına ilişkin giriş kısmı Latince yazılmıştır. Bu yapının alttaki oturma sıraları korunmuştur. Kentin batısında, Antik Yunan ve Roma'da gençlerin düşünsel ve bedensel yönden eğitildikleri, öğrenim gördükleri, spor etkinliklerinde bulundukları gymnasion denilen yapı bulunmaktadır. Kente giriş kapısının önündeki kutsal yolun kenarında oda mezarlar yer almaktadır. Giriş kapısından başlayan kutsal yol nekropolden geçmekte ve Lagina'daki Hekate kutsal alanına ulaşmaktadır. Söz konusu nekropol sahası günümüzde kömür ocakları havzası altında kalarak yok olmuştur. (Kaynak:Türkiye Kültür Portalı İnternet Sitesi)
Her yıl birçok yerli ve yabancı turistin ziyaret amaçlı geldiği Stratonikeia Antik Kenti lokasyon olarak Yatağan-Milas yol güzergahından devam ederken 7.kilometresinden sağa dönülüp tabela takibi ile 1 kilometre içeridedir. Gezip görmenizi tavsiye ederim.