Orta Asya ülkeleri Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Tacikistan’ın Çin ile iş birliği platformu olarak bilinen Orta Asya-Çin Zirvesi çevrim içi gerçekleştirilirken, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Caparov, “Bu örgüt ülkelerimiz için her türlü mücadelede ortak çabaları koordine etmek için etkili bir platformdur” dedi.
Orta Asya ve Çin iş birliği platformu olarak bilinen Orta Asya- Çin Zirvesi, Orta Asya ülkeleriyle Çin arasındaki ilişkilerin kuruluşunun 30.yıldönümü dolayısıyla bugün çevrim içi olarak gerçekleştirildi. Zirveye, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman ve Türkmenistan Cumhurbaşkanı Kurbankulu Berdimuhammedov’un yanı sıra Çin Devlet Başkanı Xi Jinping katıldı.
Kırgızistan Cumhurbaşkanı Caparov yaptığı konuşmada, ortak çabaları, uzun zamandır acı çeken Afganistan topraklarında kalıcı barışın tesisine yönlendireceklerinden emin olduğunu dile getirdi. Cumhurbaşkanı Caparov, Orta Asya ülkeleri ve Çin dahil olmak üzere uluslararası toplum için yeni Afganistan hükümetiyle mevcut gündemin en acil konularıyla ilgili diyalog ve iş birliği temellerinin atılmasının önemli olduğunu vurguladı.
Terörizm ve aşırılıkla mücadelenin zirvenin katılımcılarının temel iş birliği alanlarından olduğuna işaret eden Cumhurbaşkanı Caparov, “Şanghay İş birliği Örgütü çerçevesinde iş birliğinin artan önemini vurgulamak istiyorum. Bu örgüt ülkelerimiz için bölgesel güvenliğin sağlanması, yeni terör tehditleriyle, bölücülük, aşırılık ve uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadelede ortak çabaları koordine etmek için etkili bir platformdur” diye konuştu.
“Gümrük sınırında kararlı çalışma başlattık”
Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev konuşmasında, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) daimi üyesi olarak Çin’in Avrasya bölgesinde barışın, istikrarın ve ilerlemenin güçlendirmesinde önemli rol oynadığını vurguladı. Cumhurbaşkanı Tokayev, son yıllarda bölge içi iş birliğinin devletler arasında güvene dayalı bir diyalog konusunda kilit rol oynadığını söyledi. Orta Asya ülkeleri ve Çin arasında ortak firmaların sayısının arttığını, ticari bariyerlerin kalktığına işaret eden Cumhurbaşkanı Tokayev, “Yasadışı şemaları uygulayan ve iş dünyası için her türlü bariyerler oluşturan ahlaksız girişimcilerle mücadele dahil olmak üzere gümrük sınırında düzeni sağlanmak için kararlı çalışma başlattık. Bu tür yasadışı eylemlerle mücadelenin sonuçlarının çok yakın olduğundan eminim” dedi.
“Orta Asya-Çin” iş birliği formatının büyük imkanlarının etkili kullanılması gerektiğinin de altını çizen Cumhurbaşkanı Tokayev, bu bağlamda ticari ve ekonomik iş birliğinin daha da artırılması gerektiğini vurguladı.
Cumhurbaşkanı Tokayev konuşmasının devamında, Kazakistan’ın Çin’e organik tarım ve gıda ürünleri dahil olmak üzere 135 kalemlik 1 milyar dolar değerinde ihracatı artırabileceğini belirterek, “Bu bağlamda ticaret ve ulaştırma bağlantısı konularıyla ilgili ortak yaklaşımların geliştirilmesi için Orta Asya-Çin bakanlık istişareleri mekanizmasını başlatmayı öneriyorum” dedi.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ise, Çin’in bağımsızlık, egemenlik ve güvenliğin korunmasıyla ilgili Kazakistan’ın çabalarını desteklediğini ifade ederek, Cumhurbaşkanı Tokayev’in liderliğinde Kazakistan’ın tüm zorlukları aşacağını ve daha güçlü hale geleceğini söyledi.
Zirve sonunda, Orta Asya ülkeleriyle Çin arasındaki diplomatik ilişkilerinin kuruluşunun 30.yıldönümü dolayısıyla ortak bildiri kabul edildi.
